സിനിമകള് മാറുകയും വളരുകയും വാടുകയുമൊക്കെ ചെയ്തിട്ടും ഇന്നും കോടമ്പാക്കം എന്നു കേള്ക്കുന്നവര്ക്ക് സിനിമയില് ഭാഗ്യം തേടിയെത്തിയവരെയാവും ഓര്മവരിക. അതില് താരങ്ങളായി വളര്ന്നുകയറി ആകാശം മുട്ടിയവരുണ്ട്. ഒന്നുമാകാതെ മണ്ണടിഞ്ഞവരുണ്ട്. അതിനു രണ്ടിനുമിടയില് താരങ്ങളോ പ്രേതങ്ങളോ ആകാതെ അരിഷ്ടിച്ചു കഴിയുന്നവര് എത്രയെത്ര. എന്നിട്ടും ഓരോ ദിവസവും ഭാഗ്യം വച്ചു കളിക്കാന് മുച്ചീട്ടു കളിക്കാരെ പോലെ ഓരോരുത്തര് വരുന്നു, കോടമ്പാക്കത്തിന്റെ മുറ്റത്തേക്ക്.
-(കോടമ്പാക്കം കുറിപ്പുകള്, എസ്.രാജേന്ദ്രബാബു)
പി.കെ ശ്രീനിവാസന്റെ കോടമ്പാക്കം ബ്ലാക്ക് ആന്ഡ് വൈറ്റ്, എസ്. രാജേന്ദ്രബാബുവിന്റെ കോടമ്പാക്കം കുറിപ്പുകള്, എ.വിന്സെന്റിന്റെയും കെ.എസ് സേതുമാധവന്റെയും ശശികുമാറിന്റെയും ഹരിഹരന്റെയും ഐ.വി ശശിയുടെയും ചലച്ചിത്ര ജീവിതം പറയുന്ന തിരയും കാലവും, മലയാള സിനിമയുടെ ചരിത്രവും നാള്വഴികളും പറയുന്ന ചേലങ്ങാട്ട് ഗോപാലകൃഷ്ണന്റെ പുസ്തകം, ഷക്കീലയുടെ ആത്മകഥ അങ്ങനെ തുടങ്ങി പല പുസ്തകങ്ങളിലും കോടമ്പാക്കത്തെ കുറിച്ച് മലയാളത്തില് പുറത്തിറങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. കോടമ്പാക്കത്ത് വാണവരും വീണവരുമായുള്ളവരുടെ ജീവിതങ്ങള് ഓരോ പുസ്തകങ്ങളിലുമുണ്ട്. നിതാന്തപരിശ്രമം കൊണ്ട് ലക്ഷ്യത്തിലെത്തിയവരെയും ലക്ഷ്യം കാണാതെ വീണുപോയവരെയും കുറിച്ചുള്ള കഥകളാണ് അവയെല്ലാം.
റോഷന് ആന്ഡ്രൂസിന്റെ ഉദയനാണ് താരം എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ ആദ്യ സീനില് കോടമ്പാക്കത്തെ ഈ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് ശ്രീനിവാസന് പറയുന്നുണ്ട്. വിജയിച്ചവരെ നമ്മള് ഓര്മ്മിക്കുന്നു. വിജയിച്ചവരേക്കാള് കൂടുതല് പരാജയമടഞ്ഞവരാണ്. അവര് കൂടി ചേരുന്നതാണ് കോടമ്പാക്കം. ഹൃദയം എന്ന സിനിമയില് തെരുവില് കണ്ടുമുട്ടുന്ന ഒരു കഥാപാത്രത്തിലൂടെ വിനീത് ശ്രീനിവാസന് കോടമ്പാക്കത്തിന്റെ റഫറന്സ് കൊണ്ടുവരുന്നുണ്ട്. കോടമ്പാക്കം കഥകള് ഇനിയുമേറെ സാധ്യതയുള്ള ഒരു ഡോക്യുമെന്റേഷനാണ്. വിനീത് ശ്രീനിവാസന്റെ 'വര്ഷങ്ങള്ക്ക് ശേഷം' എന്ന സിനിമ ആവിഷ്കരിക്കുന്നതും കോടമ്പാക്കത്തെ സിനിമാ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചാണ്.
കോടമ്പാക്കം ഓവര് ബ്രിഡ്ജ് മുതല് ലിബര്ട്ടി, ട്രസ്റ്റ്പുരം, പവര്ഹൗസ്, വടപളനി, സാലിഗ്രാമം, വത്സരവാക്കം എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ പോരൂര് വരെ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന ആര്ക്കോട്ട് റോഡില് പലയിടങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്ന ഫിലിം സ്റ്റുഡിയോകളും അവിടേക്ക് വന്നുപോകുന്ന താരങ്ങളും. സിനിമയില് ഭാഗ്യാന്വേഷണത്തിനായി എത്തിച്ചേരുന്നവരും ചിരപ്രതിഷ്ഠ നേടിയവരുമായ അനേകര് പാര്ക്കുന്ന ചെറുതും വലുതുമായ ലോഡ്ജുകള്. കോടമ്പാക്കത്തിന്റെ ഈ മുഖങ്ങളെല്ലാം കുറച്ചു സീനുകളില് കൂടിയാണെങ്കിലും ഓര്മ്മിപ്പിക്കാന് വര്ഷങ്ങള്ക്കു ശേഷം എന്ന സിനിമയ്ക്കായിട്ടുണ്ട്. കോടമ്പാക്കത്തെ സിനിമാപ്രവര്ത്തകര്ക്കായി നടത്തുന്ന പ്രിവ്യൂ ഷോയ്ക്കു ശേഷം അവര് 'ബലേ ഭേഷ്' എന്നു പറഞ്ഞ മിക്ക സിനിമകളും കുത്തുപാളയെടുക്കുമെന്ന ഒരു ചൊല്ല് അവിടെ നിലനിന്നിരുന്നു. അടുത്ത സിനിമയില് അവസരം ലഭിക്കാന് വേണ്ടിയാണ് മോശം സിനിമയ്ക്കും ഈ 'നല്ല അഭിപ്രായം' പറഞ്ഞിരുന്നത്. ആ സിനിമകള് തിയേറ്ററില് റിലീസ് ചെയ്യുമ്പോള് കാണികള് സ്വീകരിക്കില്ല. ഐ.വി ശശിയുടെ ആലിംഗനം എന്ന സിനിമയിലൂടെ എ.ടി ഉമ്മറിന് മികച്ച സംഗീത സംവിധായകനുള്ള സംസ്ഥാന അവാര്ഡ് ലഭിച്ച 'തുഷാരബിന്ദുക്കളേ' എന്ന ഗാനത്തിന്റെ യഥാര്ഥ സ്രഷ്ടാവ് കോടമ്പാക്കത്തെ ഭാഗ്യാന്വേഷികളിലൊരാളായ കണ്ണൂര് രാജനായിരുന്നു. ഒരു പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തില് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമ്മതത്തോടെ ഈ ഗാനം സിനിമയില് ഉപയോഗിക്കുകയായിരുന്നു. തന്റെ പാട്ടിലൂടെ മറ്റൊരാള്ക്ക് പുരസ്കാരം ലഭിച്ച വിവരം കണ്ണൂര് രാജന് നിറകണ്ണുകളോടെ പത്രത്തില് വായിക്കുന്നത് കോടമ്പാക്കത്തെ കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങളിലൊന്നില് പറയുന്നുണ്ട്. പലപ്പോഴും കൈയകലത്തുനിന്ന് അവസരങ്ങള് നിഷേധിക്കപ്പെട്ടതുകൊണ്ടു മാത്രം ഏറ്റവും മുന്നിരയില് എത്തപ്പെടാതെ പോയ പ്രതിഭാധനന് എന്ന നിലയിലാണ് കണ്ണൂര് രാജനെ പില്ക്കാലം വാഴ്ത്തിയത്. കോടമ്പാക്കത്തെ ഈ കഥകളെല്ലാം വര്ഷങ്ങള്ക്കു ശേഷത്തിന്റെ കഥാപരിസരം ഓര്മ്മിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിനെല്ലാമുപരി കേരളത്തില് തുടങ്ങി കോടമ്പാക്കത്തിലൂടെ വളരുകയും മുറിയുകയും പിന്നെയും ഇരട്ടി മധുരത്തോടെ പടരുകയും ചെയ്യുന്ന സൗഹൃദത്തിന്റെ ആഴമാണ് ഈ സിനിമ പകര്ത്തിവയ്ക്കുന്നത്.
സിനിമയെന്ന മായിക സ്വപ്നത്തെ മനസ്സാ പുണര്ന്ന് കോടമ്പാക്കത്ത് എത്തിയ ഭാഗ്യാന്വേഷികള് അനവധിയാണ്. തമിഴ്, തെലുങ്ക്, മലയാളം, കന്നട എന്നീ ഭാഷകള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന ദക്ഷിണേന്ത്യന് സിനിമയുടെ കേന്ദ്രമായിരുന്നു കോടമ്പാക്കം. 1950 കളില് തുടങ്ങി സിനിമകള് സ്റ്റുഡിയോ ഫ്ളോറില് നിന്ന് അതത് പ്രാദേശിക ലൊക്കേഷനുകളിലേക്ക് പൂര്ണമായി മാറിയ 1980 കളുടെ പകുതിയോളം കോടമ്പാക്കം ദക്ഷിണേന്ത്യന് സിനിമയുടെ പറുദീസയായി നിലകൊണ്ടു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ഈ നാല് ഭാഷാ സംസ്ഥാനങ്ങളില് നിന്നുമുള്ള സിനിമയിലെ ഭാഗ്യാന്വേഷികള് വണ്ടി കയറിയിരുന്നത് കോടമ്പാക്കത്തേക്ക് ആയിരുന്നു. എങ്ങനെയെങ്കിലും കോടമ്പാക്കത്തെ സിനിമാ സ്റ്റുഡിയോകളില് കയറിക്കൂടാന് പ്രധാന ചലച്ചിത്രകാര•ാരെ പരിചയപ്പെട്ട് സിനിമയുടെ ഭാഗമാകാനും അവര് പരിശ്രമിച്ചു. അതിനായി എന്തു ജോലി ചെയ്യാനും അവര് തയ്യാറായി. പലര്ക്കും അവസരം ലഭിച്ചു. അഭിനേതാവാകാന് മോഹിച്ച് സിനിമയിലെ സാങ്കേതിക പ്രവര്ത്തകരായവരുണ്ട്. നായികയാകാനെത്തി നൃത്ത സംഘത്തില് ഒതുങ്ങിപ്പോയവര്. പിന്നണി പാടാനെത്തി കോറസ് ആയി ഒതുങ്ങിയവരുണ്ട്. സംവിധായകനാകാന് കഴിവുണ്ടായിട്ടും എക്കാലവും സഹസംവിധായകനായി പോയവരുണ്ട്. ചിലരുടെ കഴിവില് പടികള് കയറി ഉന്നതസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് വളര്ന്ന് വിരാജിച്ചവരുണ്ട്. അവസരം ലഭിച്ചവരേക്കാള് പതി•ടങ്ങ് ആയിരുന്നു അവസരം ലഭിക്കാതെ പോയവര്. സിനിമയിലെ ഭാഗ്യാന്വേഷണത്തില് പരാജയപ്പെട്ടവര് കോടമ്പാക്കത്തെ കടകളിലും തെരുവിലും ഉപജീവനം കഴിച്ചുപോന്നു. ചിലര് തെരുവില് തന്നെ അകപ്പെട്ട് ഇല്ലാതായിപ്പോയി. മറ്റു ചിലര് സിനിമാ സ്വപ്നം ഉപേക്ഷിച്ച് ജനിച്ച നാട്ടിലേക്കു തന്നെ മടങ്ങി. ഇനി മറ്റൊരു കൂട്ടരുണ്ട്. ലക്ഷ്യത്തില് തന്നെ എത്തിയവര്. വെള്ളിത്തിരയില് തിളങ്ങിയവര്. ആരാധകരെ സൃഷ്ടിച്ചവര്. ഒരു കാലത്ത് അവസരം അന്വേഷിച്ച് അലഞ്ഞ തെരുവുകളിലൂടെ മുന്തിയ ഇനം കാറുകളോടിച്ച് സ്റ്റുഡിയോകളില് നിന്ന് സ്റ്റുഡിയോകളിലേക്ക് സിനിമാ ഷൂട്ടിംഗിനായി പാഞ്ഞവര്. അവരെ നമ്മള് ഓര്മ്മിക്കുന്നു. എക്കാലവും നമ്മുടെ ആരാധനാ ബിംബങ്ങളായി അവര് മാറുന്നു. ഇതെല്ലാം ഓര്മ്മിപ്പിക്കുകയാണ് വര്ഷങ്ങള്ക്കു ശേഷം.
പലയിടത്തും അയഞ്ഞുകിടക്കുന്ന, കുറേക്കൂടി ചെത്തിയൊതുക്കാമായിരുന്ന സൃഷ്ടിയാണ് വര്ഷങ്ങള്ക്കു ശേഷം. എന്നാല് ദക്ഷിണേന്ത്യന് സിനിമയുടെ പറുദീസയായിരുന്ന ഒരിടത്തെയും കാലത്തെയും അടയാളപ്പെടുത്താനും അതിലൂടെ സഞ്ചരിക്കാനുമുള്ള പ്രേരണ ഇത് നല്കുന്നുണ്ട്. അതു തന്നെയാണ് ഈ സിനിമ മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്ന ഗുണപരമായ സംഗതിയും. സിനിമയോടും സിനിമയ്ക്കുള്ളിലെ സിനിമയോടും ആഭിമുഖ്യം സൂക്ഷിക്കുന്നവരില് തെല്ല് കൗതുകം അവശേഷിപ്പിക്കാന് ഈ സിനിമയ്ക്കാകുന്നു.
പ്രണവ് മോഹന്ലാല് അവതരിപ്പിക്കുന്ന മുരളി വിശ്വംഭരനും ധ്യാന് ശ്രീനിവാസന് അവതരിപ്പിക്കുന്ന വേണു കൂത്തുപറമ്പുമാണ് ഈ സിനിമയില് കോടമ്പാക്കത്തെ ഭാഗ്യാന്വേഷികള്. നാട്ടില് നാടകവും എഴുത്തും പാട്ടുമായി കഴിഞ്ഞവര് സിനിമയെന്ന സ്വപ്നത്തിനു പിറകേ മദിരാശിയിലേക്കു പോകുന്നു. അലച്ചിലിനൊടുവില് ഭാഗ്യാന്വേഷികളില് ഒരാള് രക്ഷപ്പെടുകയും മറ്റേയാള് കഴിവുണ്ടായിട്ടും ഒന്നുമല്ലാതെ തെരുവിലായിപ്പോകുകയും ചെയ്യുന്നു. അയാളുടെ ജീവിതം മുഴുവന് ഈ അലച്ചില് തുടരുന്നു. പിന്നീട് സിനിമയും തലമുറകളും പലതു കഴിഞ്ഞ് ജീവിത സായാഹ്നത്തിലാണ് അവര് വീണ്ടും ഒരുമിക്കുന്നതും ഒരു സിനിമയുടെ ഭാഗമാകുന്നതും. അങ്ങനെ വര്ഷങ്ങള്ക്കു മുമ്പ് യൗവനത്തില് അവര് ഒരുമിച്ച് കണ്ട സ്വപ്നം മറ്റൊരു തലമുറയ്ക്കൊപ്പം സാധ്യമാകുന്നു. സിനിമ അങ്ങനെയാണ്; ജീവിതം പോലെ. നമ്മള് ആഗ്രഹിക്കുകയും പ്രതീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതു പോലെ സംഭവിക്കണമെന്നില്ല. ഭാഗ്യം എത്താമരക്കൊമ്പിലേക്കു വഴുതി നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കും. ചിലപ്പോള് കൈയകലെ നഷ്ടമാകും. ചിലപ്പോള് തീര്ത്തും അപ്രതീക്ഷിതമായി ഒരു പൂക്കാലം സാധ്യമാകുകയും ചെയ്യാം. മുരളിയുടെയും വേണുവിന്റെയും ജീവിതത്തിലും സൗഹൃദത്തിലും വന്നു ഭവിക്കുന്നത് ഈ ഭാഗ്യമാണ്.
അക്ഷരകൈരളി, 2024 മേയ്